Viol à Grey Rock

Viol à Grey Rock: Een spaghetti western die een stripreeks op papier werd

In de Franse stripwereld wordt "Viol à Grey Rock" uit 1980 beschouwd als de directe voorganger van de reeks Durango, oftewel als het 0-nummer van de reeks. Vreemd is dit overigens niet, ondanks het feit dat het een zwaar erotisch, zo niet bijna pornografisch, getinte zwart-wit pulp strip was uit de reeks "Sexstar" van de, destijds onbeduidende, uitgeverij Archers, zoals er zoveel verschenen in die tijd. Afgezien van het feit dat de tekenstijl van Swolfs al een heel eind gelijkend was, aan waar hij bekend om zou worden, waren zowel het scenario, alsmede het karakter èn gelijkenis van de zwijgzame hoofdpersoon in "Viol à Grey Rock" zó herkenbaar als gebeurtenissen en verschijning in het eerste (kleuren) "Durango" album, "Les chiens meurent en hiver" (in het Nederlands als, "Sterven als een hond in de sneeuw") van een jaar later, dat er van toeval geen enkele sprake kon zijn.

Uitgegeven door dezelfde, tot dan toe compleet onbekende uitgever, was het eerste deel van "Durango" vrijwel een hertekende heruitgave van "Viol à Grey Rock", uiteraard zonder de explicite erotische scenes, maar met een zo goed als ongewijzigd scenario. Dat scenario overigens, is een vrijwel één-op-één verstripping van de redelijk onbekende spaghetti western "Il grande silenzio" uit 1968, geregisseerd door de Italiaan Sergio Corbucci, Swolfs' grote inspiratiebron en door film kenners vaak in één adem genoemd met, maar ná, Sergio Leone, een ander inspiratiebron van Swolfs (Corbucci's westerns waren rauwer en directer en misten de subtiele humor en ondertonen van Leone's films). Een grappig detail voor de kenners was, dat het Durango-achtige hoofd personage in "Viol à Grey Rock" een naam heeft, Joe Kayne, Swolfs' subtiele verwijzing naar het "The Man With No Name'' personage, gespeeld door Clint Eastwood in Leone's western klassieker "A Fistful of Dollars" (1964), die eigenlijk wel degelijk een naam heeft, hoewel hij slechts één keer Joe genoemd wordt in de film. De visuele setting van "Viol à Grey Rock", gesitueerd in het zuidwesten van de Verenigde Staten, in het bijzonder de slotscène op het vervallen kerkhof, waren echter afkomstig uit Corbucci's eerdere en veel bekendere cult-western, "Django" (1966, èn een bewerking van "A Fistful of Dollars"). Swolfs veranderde dit voor "Les chiens meurent en hiver" door ook de hele visuele (winter) setting van "Il grande silenzio", gesitueerd in het noordwesten van de Verenigde Staten, voor het album te gebruiken, inclusief de gelijkenissen van Durango met hoofdrol speler Jean-Louis Trintignant (van wie Durango ook zijn groene ogen kreeg) en "Bad Guy" Reno, de getekende versie van hoofdrol speler Klaus Kinski, die wel het litteken in zijn gezicht van zijn "Viol à Grey Rock" tegenhanger, Ringo, erfde.

De rest is geschiedenis, zowel "Durango" als uitgever Archers, dewelke van het één op andere moment een respectabele uitgever werd, baadden zich vanaf dat moment in bekendheid (Al decennia lang ter ziele, het ietwat dilettantische Archers heeft zich nooit echt kunnen meten met de "grote jongens" en ging direct failliet in 1987 toen "Durango", hun grootste en belangrijkste bron van inkomsten, werd overgenomen door Dargaud, in tegenstelling tot de reeks zelf, welke nog steeds bestaat). Auteur Swolfs zelf, heeft het later overigens nauwelijks meer over zijn "jeugdzonde" gehad, en wil er eigenlijk niet meer aan herinnerd worden, getuige zijn uitlatingen, of eerder gebrek aan, over dit werk. In één van de zeldzame keren dat hij het heeft gehad over deze uitgave, in het Franstalige interviewboek Dossier Swolfs uit 2003, heeft hij gezegd: "Dat was een opdracht waarin ik me compleet kon laten gaan. Het was bedoeld om verkocht te worden als een 'bouquin de gare' [letterlijk: "stations boekje", losjes te vertalen als "pulpboek"] . Afgezien van een bepaald aantal 'hete' scenes, genoot ik verder totale vrijheid. Het is overigens dankzij dat album dat Archers "Durango" heeft gepubliceerd. Dat ze zich realiseerden dat het zowaar goed was, was een amusante ervaring. Ze hebben gevraagd om het album op een normaal, groot formaat te publiceren, maar dat heb ik geweigerd. Ik heb ze gezegd, dat als ze een strip in het traditionele formaat wilden, dat ik voor hen een origineel scenario zou maken. En zo ontstond "Durango"...".

Tevens heeft Swolfs zich laten ontvallen dat hij noch een exemplaar van "Viol à Grey Rock", noch ook maar een enkele van de originele platen van het album meer in zijn bezit heeft (dat laatste is zeker waar, daar meerdere originele platen verkocht zijn via eBay) . Elders heeft hij ooit ook nog eens gezegd, een beetje ongeloofwaardig wellicht gezien het feit dat dit werk uiteindelijk tot zijn grote doorbraak heeft geleid, dat hij zich dat werk nauwelijks meer kan herinneren.

Dat gezegd hebbende, de originele uitgave is een veel gezocht item geworden onder strip verzamelaars. De ultra gelimiteerde luxe heruitgave van 2010 heeft wat dat betreft echt geen enkel soelaas geboden in dat opzicht. De illegale facsimile heruitgave van 2011, verschenen in een oplage van 800 exemplaren, is voor verzamelaars een complicerende factor geworden (hoewel het wel een prijsdrukkend effect heeft gehad op de originele uitgaven), daar deze uitgave vrijwel niet te onderscheiden is van de originele uitgave van 1980.

Weetjes en fouten