Met roodharige meiden heb je niets dan last. Woon maar eens langs Pippi Langkous. Zoek vooral geen problemen met
Red Sonja. En aan dit rijtje kunnen we nu ook Zazie toevoegen. Haar moeder uit de provincie plant een romantische bezoekje aan haar nieuwe geliefde in Parijs en daarom dumpt ze Zazie gemakshalve maar bij Gabriël, haar bereidwillige oom. Zazie blijkt een humeurige puber met maar één punt op haar verlanglijstje: de metro. Pech voor haar en nog meer voor Gabriël: de metro staakt. Einde verhaal zou je dan denken, ware het niet dat Zazie wegloopt en de lichtstad en haar bewoners op haar eentje ontdekt.
Daarmee komen we tot het probleem met
Zazie in de metro. Op de beste momenten zijn de kleurrijke en excentrieke personages uit het leven gegrepen, zoals het genre vereist, maar enkele bladzijdes later verliezen ze één voor één hun geloofwaardigheid. Gabriël begint bijvoorbeeld een levenslied te zingen, terwijl Zazie quasiverloren loopt op de Eiffeltoren, waarna hij ontvoerd wordt door een groep enthousiaste toeristen, in de overtuiging dat hij een gids is? Wanneer hij ontsnapt uit de bus, pikken de toeristen de arme man gewoon weer op in een Renault zonder dak? Een ander personage verandert drie of vier keer van identiteit?
De Bezige Bij beschikt over de rechten van de originele roman en omdat de uitgeverij al een tijdje in de vijver van de graphic novels vist, lijkt de vertaling van deze strip een voor de hand liggende stap. Alleen, Zazie in de metro is een begrip in Frankrijk, mede door een Louis Malle film, maar niet daar buiten. Raymond Queneau pende het verhaal neer in 1959 en het boek kreeg meteen al een cultstatus. De Franse taal wordt immers streng bewaakt door een officiële academie, maar Queneau bracht in zijn roman een vernieuwende spreektaal, waarin zinnen woorden worden. Dat wordt consequent volgehouden in deze Nederlandse vertaling met de opmerking "Waddunstankier!" als binnenkomer. Helaas zorgt dat ook voor een zwakke plek, aangezien het informele taalgebruik in ons Nederlands van provincie tot provincie enorm varieert. Zelfs voor doorgewinterd vertaler als
Pieter van Oudheusden moet dit toch een serieuze uitdaging zijn geweest.
Tekenaar Clément Oubrerie heeft zijn pluimen al verdiend met meanderende verhalen van alledag, meer bepaald in het Ivoorkust van
Aya van Yopougon. Als trouwe vriend van Sfar is de grafische stijl van dit album dan ook schatplichtig aan de overige boeken uit dezelfde stal, waarin grillig lijnwerk zeer belangrijk is. Met Zazie in de metro verwerkt hij opnieuw een lokale geschiedenis, maar het verhaal zelf is nu meer een tijdsdocument van het naoorlogse Parijs dan aangenaam leesvoer. Met moeite kan je de metro in de titel beschouwen als het metropolitische grote-mensen-leven waarin Zazie wordt gedompeld, en zo haar overgang naar volwassenheid metaforisch meemaakt, maar dat zal eerder van toepassing zijn op de roman dan op deze strip. Wie het leven in de Franse hoofdstad met al haar persoonlijke conflicten en individuele dilemma’s wil beleven, zal zijn gading beter vinden in het tijdloze
Meneer Johan.
