Toen ik begin jaren tachtig het Nederlandstalige stripblad
Rhaa Lovely ontdekte, ging er een nieuwe wereld voor mij open. Het blad stond vol met vlijmscherpe en gedurfde humor van een zeer hoog niveau. Het was een uitstalraam voor schitterende auteurs als
Franquin (
Zwartkijken),
Binet (
Familie Suikerbuik),
Edika,
Gotlib en
Giménez. De Nederlandstalige uitgave was een bloemlezing van het Franse blad
Fluide Glacial, dat vorig jaar in oktober zijn vierhonderdste nummer mocht vieren, een indrukwekkend getal voor een markt die bijzonder moeilijk is. Al zijn meer serieuze concurrenten zoals ‘
à Suivre’, ‘
Metal Hurlant’ en ‘Corto Maltese’ hebben er ondertussen al lang het bijltje bij neergelegd.
Als je dan een boek binnenkrijgt van uitgeverij Glad IJs (een letterlijke vertaling van Fluide Glacial), dan zijn de verwachtingen ook hooggespannen. Zeker als de titel van dit tweede boek van Blotch ook 'Op Glad IJs' luidt. Zou de auteur zich inderdaad op glad ijs wagen met vlijmscherpe humor op het randje van het aanvaardbare? Zouden de tekeningen weer van zo'n hoog niveau zijn als van de grondleggers van het fameuze tijdschrift?
Blotch is een zelfingenomen, seksistische en racistische cartoonist uit de jaren dertig van vorige eeuw. We beleven met hem avonturen die zich afspelen in het uitgeversmilieu. Hij probeert zijn cartoons te slijten en iedereen rond hem te overtuigen van zijn grote klasse.
Ik veronderstel dat tekenaar Blutch hier ook een soort parodie van zijn eigen leven wil schetsen, maar dat lijkt ook nogal zelfingenomen. Je kan moeilijk met een personage meeleven dat zo antipathiek is. Ook de nevenfiguren wekken geen sympathie op, wat zorgt voor een zekere afstandelijkheid. Het hele bourgeoismilieu waarin alles zich afspeelt, is wel goed geschetst, met bazen die hun ondergeschikten als vee beschouwen, maar de auteur doet dat met zo'n botte bijl dat het eerder karikaturaal is dan fijnzinnig. Ik kan me inbeelden dat de collega's van Blutch dit geweldig vinden, maar hij slaagt er niet in om zijn insider-moppen ook over te brengen naar het grote publiek.
Net als zijn Franse collega-auteurs (
Dupuy,
Berberian,
David B.,
Sfar,
Larcenet), kiest Blutch voor wat we misschien de ‘vrije lijn’ kunnen noemen, een erg expressieve stijl. Dat hij kan tekenen, staat buiten kijf, maar met Blotch slaat hij volgens mij de bal toch mis. De prenten staan overdreven vol met zwarte streepjes, zwarte vlakken of niets ter zake doende achtergronden. Elke plaatje lijkt overladen en er zitten geen rustpauzes in. Sommige karakters hebben zoveel strepen in hun gezicht, dat het lijkt alsof hun vel is afgetrokken en je enkel de spieren nog ziet liggen.
Spijtig dat Glad IJs net voor dit werk kiest uit de rijke traditie van Fluide Glacial. Dat Blutch in 2009 de grote prijs van het festival van Angoulême heeft gewonnen, zal er wel voor iets tussen zitten. Ik veronderstel echter dat hij die prijs heeft gewonnen voor zijn andere werk en niet voor deze snel vergeten navelstaarderij.
