De verwachtingen waren hooggespannen. Satrapi's Persepolis was een indrukwekkend debuut en dit album, De Muzikant (in het Frans Poulet aux Prunes), won in Angoulême de prijs voor beste album in 2005.
Nadat zijn tar (een soort gitaar) gebroken werd door zijn vrouw, besluit de beroepsmuzikant Nasser Ali in bed te gaan liggen en te wachten op zijn dood. Dit gebeurt al na 15 pagina's. De volgende 70 bladzijden probeert Satrapi ons uit te leggen hoe het zo ver is kunnen komen.
Dit zou boeiend kunnen zijn, maar, u hoort ons al komen, het is vooral een gemiste kans. Het verhaal van zijn nakende dood zou tragisch, meeslepend en ontroerend moeten zijn. Het is vooral verwarrend en afstandelijk.
De eerste reden hiervoor is dat de muzikant een grote egotripper blijkt te zijn waardoor je moeilijk kan meeleven met de man. Zijn moeder zegt zelfs op haar sterfbed dat hij een egoïst is. In de beste scène van het boek vraagt ze hem om te stoppen met bidden omdat ze wil sterven en niet langer pijn moet lijden. Hij stopt met bidden en speelt dan totdat ze sterft op zijn tar om haar op te vrolijken. Dat moet een deel van de verklaring zijn voor zijn obsessie voor muziek.
De tweede reden die je verhindert om je in te leven in het boek, zijn de verschillende zijstappen, anekdotes, flash-backs en onderbrekingen die de vaart uit het verhaal halen. De twee belangrijkste anekdotes (belangrijk in omvang, niet voor het verhaal) kende ik al waardoor ze ook aan kracht inboeten. Het ene gaat over vijf mannen die een olifant voelen in het donker en trachten te raden wat voor dier het is. Ze krijgen pas een duidelijk beeld als het licht aangaat. De andere gaat over de dood die een man tegenkomt. Angstig vlucht die weg naar India. De dag er op komt de dood hem halen en vertelt de man dat hij verrast was om hem gisteren tegen te komen in Iran terwijl hij hem pas vandaag moest ophalen in India.
Een andere zijpas is bijvoorbeeld het verhaal van de zoon van de muzikant die naar Amerika trekt, er dikke kinderen krijgt en zijn dikke dochter bevalt dan zonder dat ze wist dat ze zwanger was.
Ik kan me absoluut niet inbeelden wat dit met het hoofdverhaal te maken heeft. Het zet je op zijspoor, levert geen bijdrage aan een beter begrip voor de motieven van de protagonist. Het is gewoon vulling.
Uiteindelijk blijkt de strip een verhaal te zijn over een mislukte liefde, maar ook dat werkt niet. Het is natuurlijk een vrouwelijke auteur die een verhaal maakt over liefde, dus misschien mis ik wel iets. Maar tot mijn verdediging kan ik zeggen dat ik tranen met tuiten heb gehuild bij “The Bridges On Madison County” en “Remains Of The Day”, twee films over onmogelijke liefde. En onlangs was ik ook erg ontroerd door de strip “Een Paar Dagen Samen”. Ik wil maar zeggen dat ik ook kan meeleven in een emotioneel verhaal, maar bij “De Muzikant” lukt dit dus niet. Niet verwonderlijk als je het hoofdpersonage zo antipathiek vindt dat je hem niet eens geluk in de liefde gunt.
Vreemd genoeg storen de tekeningen mij ook meer dan in haar debuut. Persepolis was een autobiografie, een soort van uitgesteld dagboek zou je kunnen zeggen. De eenvoudige, karige, tot zijn essentie herleidde tekeningen pasten hier wonderwel bij. Ik snap dat Satrapi voor dit boek een andere aanpak koos, maar spijtig genoeg voldoet het niet. Zij heeft duidelijk naar de strips van haar mentor David B. gekeken, maar ze kan nooit dat niveau halen en daardoor krijg je een soort omgekeerd effect. Waar bij Persepolis de tekeningen in dienst stonden van het verhaal, lijden ze hier de aandacht eerder af. Er zit ook geen consequentie in de stijl (kleine kaders, grote kaders, een plaat, licht, donker, gedetailleerd, gewoon wat schaduwen) wat ook weer het ritme verstoort.
Is dit boek dan absoluut te mijden? Hmm, ik ben misschien wat hard van leer getrokken. (weet je nog: de verwachtingen waren hooggespannen). De Muzikant vind ik nog altijd beter dan zowat 50% van de stripproductie. Maar 50% is natuurlijk wel wat. Begin dus misschien eerst maar met Persepolis te lezen. Nadien kan je “Vallende Ziekte” van David B. inkijken. En als die twee je erg goed meevallen, lees dan “De Muzikant” en laat me even weten wat je er van vindt. Misschien werkt het wel voor jou.
Pep
Geplaatst op 11/02/2010
Citeren
