Een epische zoektocht naar een prachtstrip!Af en toe (spijtig genoeg af en toe) kom je een strip tegen die je werkelijk raakt. Soms waren ze zo goed, dat ik dacht dat de stripwereld voorgoed zou veranderen. Dat alle auteurs hun werk nu aan dit voorbeeld zouden toetsen en daardoor beter werk zouden produceren. In mijn geval was dat bijvoorbeeld Maus, The Watchmen, Calvin & Hobbes en onlangs nog Monster. U hebt waarschijnlijk andere titels in uw hoofd, maar ik veronderstel dat u het gevoel ook wel kent.
Ondertussen ben ik al wat ouder en wat minder naïef. Na The Watchmen bleven de onnozele comics toestromen en na Calvin & Hobbes bleef Garfield doorzagen.
En toch had ik weer die ervaring toen ik Logicomix las. Weer zo'n boek dat je beroert. Niet zozeer door zijn inhoud (zoals bijvoorbeeld Een Paar Dagen Samen) maar gewoon door zijn klasse. Deze strip over de zoektocht van wiskundige-filosoof Russel naar de fundamenten van de logica zal ongetwijfeld de meningen erg hard verdelen tussen voorstanders en lezers die er niks aan zullen vinden. Maar niemand kan ontkennen dat het prachtig gemaakt is.
Van iets wat zo goed als iedereen saai zou vinden, maken de auteurs (Doxiadis en Papadimitriou) een ware Griekse tragedie. Waarschijnlijk zit het feit dat de auteurs zelf Grieken zijn daar wel voor iets tussen. Zij maken van de zoektocht naar de fundamenten van de wiskunde een ware Odyssee en van Russel een ware Odysseus. Het verhaal leest als een spannende queeste die de protagonisten op de rand van de waanzin brengt. En dat dit werkelijk lukt, is maar één bewijs van hoe ingenieus deze strip in elkaar steekt.
Het probleem is dat je er wel voor moet openstaan. Wie het belachelijk vindt dat iemand zich afvraagt waarom 1+1 gelijk is aan 2 of wie zijn hoofd niet wil breken over uitspraken als "Ik lieg nu tegen jullie", begint er best niet aan. Opgelet, je moet helemaal geen wiskundige of filosoof zijn om van Logicomix te kunnen genieten. Dat is juist het briljante van deze strip: dat de auteurs een in wezen erg specialistisch onderwerp toegankelijk maken voor het grote publiek. En dat op een meeslepende en ook leuke wijze.
De ondertitel van Logicomix luidt: 'Een epische zoektocht naar de waarheid'. En dat slaat ongetwijfeld ook op het maken van de strip zelf. De auteurs lassen immers regelmatig stukken in waarin je te zien krijgt hoe ze de strip aan het maken zijn. Een procedé die het hun gemakkelijk maakt om de wat moeilijkere passages te verduidelijken aan de lezer. Maar op die manier krijg je ook te zien dat hun werk een ware queeste is geweest. Niet vergelijkbaar met wat Russel moest doorstaan, maar ook zij moesten opboksen tegen vooroordelen, uren discussiëren over details en soms ook gewoon schrappen of opnieuw beginnen.
Een leuk verhaal in het verhaal, maar het toont aan dat Russels zoektocht niet zo wereldvreemd was, gewoon exceptioneel. Ook in ons dagelijks leven staan we ongetwijfeld regelmatig voor uitdagingen die onze toekomst bepalen. De vraag is dan meestal hoeveel willen we opofferen om dit te bereiken. In het geval van de protagonisten in dit verhaal is dat veel: ze hebben nauwelijks een sociaal leven, zijn voortdurend met hun studie bezig en offeren alles op voor meer kennis. Het zijn echte 19de eeuwse nerds. Toch weten de auteurs van hun helden mensen te maken waar we met meeleven. Het zijn namelijk geen clichés maar echte mensen van vlees en bloed (alhoewel sommigen...).
Het verhaal werd door Alecos Papadatos in beeld gebracht in een klare lijn stijl. Persoonlijk ben ik nooit een aanhanger geweest (sorry Hergé-fans), maar ook op dit gebied is Logicomix een aangename verrassing. Ik ken Papadatos niet maar hij is duidelijk een ervaren stripmaker. Hij weet precies hoe hij het medium optimaal kan gebruiken. Hij verduidelijkt door zijn tekeningen niet alleen het verhaal, maar vult het ook aan, of geeft het zelfs een ander gezichtspunt. De tekeningen zijn nooit saai maar wel sfeervol, soms gewoon mooi maar soms ook opwindend en origineel. (bekijk bijvoorbeeld pagina 23, de wandeling door het park)
Alhoewel de schrijvers soms een loopje met de werkelijkheid namen omwille van de leesbaarheid van het verhaal (bijvoorbeeld schrijvers die elkaar in levende lijve ontmoeten in plaats van de communicatie door briefwisseling), was dat voor tekenaar Papadatos blijkbaar geen optie. Hij ondernam met zijn vrouw een drie weken durende reis door Europa om alle plaatsen te zien die in de strip voorkomen. En dat merk je regelmatig ook aan de prachtig gedetailleerde achtergronden.
Zijn vrouw, Annie Die Donna, ging ook mee op de trip omdat zij verantwoordelijk is voor de inkleuring. Ook hier zie je hoeveel belang gehecht werd aan elk detail van deze striproman. Terwijl de scènes in Athene erg kleurrijk zijn, wordt Engeland steeds heel donker afgeschilderd, mede omdat de waanzin, of de schrik ervoor, steeds om de hoek leunde. Enkel als Russel verliefd is, klaart de hemel ook wat blauw op. De donkerste pagina's van de strip zijn voorbehouden aan de oorlogsjaren van Wittgenstein. Indrukwekkend gewoon.
Maar wat dit boek vooral verbazend maakt, is dat het overtuigt. Je wilt na het lezen van dit werk meteen meer weten over Russel, Wittgenstein, wiskunde, logica en zijn fundamenten. Ik denk dat we de auteurs geen groter compliment kunnen geven.
Ps: Je kan al een voorproefje van de strip lezen op volgende link:
http://service.volkskrant.nl/img/hoofdstuk1.pdf http://service.volkskrant.nl/img/hoofdstuk1.pdfen bekijk ook eens de schitterende, officiële website:
logicomix.com
