genre: ???
Met een woordloze strip in bruine tinten, brengt Shaun Tan de gevoelens in beeld, die emigranten over de hele wereld moeten hebben gevoeld, toen zij kennismaakten met een land dat hen volkomen vreemd was. Als zoon van een Maleisiër die naar Australië vertrok, zal hij uit de eerste hand te horen hebben gekregen hoe groot de verwarring kon zijn.
Stel je een Oezbeek voor die het in zijn hoofd haalt zijn Islamitische vaderland te verlaten op zoek naar geluk in de Verenigde Staten. Of neem een Molukker die als KNIL-soldaat in het koude Nederland terecht komt. Dat soort emigranten wordt geconfronteerd met een taal die ze niet verstaan, het schrift blijkt anders, er staan kastjes langs de straat waar post in moet, er rijden elektrische karren op ijzeren strippen, eten komt uit vakjes in de muur, er bestaat iets wat ze administratie noemen en niet te begrijpen is, de planten zijn anders, de dieren zijn anders (ze leven zelfs in de huizen en ze gaan er mee om als vrienden) en je bent alleen, helemaal alleen.
‘De aankomst’ is het verhaal van alle emigranten onverschillig waar vandaan of waarheen ook en de lezer (of kijker) moet dan ook niet aan een specifiek land van herkomst of bestemming denken. Als je je de situatie van die emigrant voorstelt, kan ik me voorstellen dat men vindt dat de tekenaar overdrijft. Zulke gekke beesten bestaan toch nergens. Zulke steden zijn gewoon niet te vinden. Reuzen komen alleen in sprookjes voor. Marc Bastijns spreekt van een surrealistische aanpak en ik acht dat goed getypeerd. Zelf noem ik het een Kafkiaans beeldverhaal. Shaun Tan roept een sfeer op van radeloze verlatenheid in een vreeswekkende omgeving. Bij Kafka evenwel roept het noodlot, maar bij Tan gloort er hoop aan de horizon. De beelden laten ook leuke momenten zien, de emigrant ervaart ook medemenselijkheid en soms zijn er dingen die door iedereen begrepen worden.
‘De aankomst’ is geen strip als andere, maar een buitengewoon voorbeeld van ‘hoe het ook kan’. Als ‘tijdverdrijver’ of ‘leesvoer’ is deze strip niet geschikt. Je moet beeld voor beeld, plaat voor plaat goed bekijken, ongeveer zoals je door een museum loopt. Als je je die moeite getroost, zul je niet teleurgesteld worden.
Geplaatst op 30/01/2009
Citeren