https://i.imgur.com/OizAtPZ.png“‘Kom bij het leger en zie de wereld’ stond er op de reclame-posters! Het enige dat ik in drie maanden gezien heb is jouw rug!”
Wat deze soldaat nog niet weet is dat hij snel genoeg meer zal gaan zien dan dat hij zou willen.
De Filippijnen waren een Spaanse kolonie tot in 1898 de Amerikanen het voor 20 miljoen dollar van de Spanjaarden kochten. De Amerikanen presenteerden zichzelf als bevrijders, maar de Filippijnen waren een commerciële brug naar het Verre Oosten die Amerika tot een wereldmacht zouden maken. Het zit natuurlijk wat gecompliceerder en genuanceerder in elkaar, maar ik zie nu president William McKinley voor me die als een James Bond schurk zijn witte kat aait. Hoewel James Bond in 1900 nog niet geboren was was het kopen van land alleen niet genoeg om een wereldmacht te worden. Toen het de Filippijnse bevolking duidelijk werd dat de Amerikanen niet veel beter waren dan de Spanjaarden kwamen ze in opstand. Over deze opstand gaat de grafische novelle ‘Massamoord op de Filippijnen’.
Op 7 augustus 1902 gaat een Amerikaans schip met verse troepen voor Mindanao voor anker. Tussen de soldaten zit ook een burger; Jim Stapleton. Hoewel het al meer dan 40 jaar geleden is zegt het feit dat hij in zijn jonge jaren uit het leger is geknikkerd een hoop. Hij is een man die niet alleen goed over dingen na denkt, maar ook niet bang is om die mening te uiten. Meningen en het leger gaan nou eenmaal niet zo goed samen. Je kan je dus afvragen wat zo iemand doet in een land in opstand. Het feit dat hij vroeger goed bevriend is geweest met de inmiddels kolonel geworden Harris en het nog steeds goed met hem kan vinden zorgt er ongetwijfeld voor dat hij niet gelijk weer van het eiland af geschopt wordt.
https://i.imgur.com/UTFjcJi.pngHoewel Stapleton inmiddels een oude wijze man is geworden staat hij nog open voor de wijze woorden van een ander. Zo legt het dorpshoofd met een citaat van Mohammed uit waarom hij de Amerikaanse soldaten in zijn dorp onderdak verleend; ‘Een arm volk heeft rijke vrienden nodig, maar z’n beste vriend blijft de vrede’.
Wanneer Stapleton vraagt of dat een citaat uit de Koran is antwoord hij: “Nee, maar Mohammed zei ook: ‘Geschreven woorden komen uit de geest, ongeschreven woorden uit het hart.’”
Hiermee geeft hij ook heel simpel aan waarom de kloof tussen de strijdende soldaten en het thuisfront zo groot is. Hoewel de wereld steeds kleiner begon te worden waren de mensen begin 1900 voor nieuws uit oorlogsgebieden nog wel afhankelijk van wat journalisten er over schreven en welke foto’s bij die artikelen werden afgedrukt. Langzaamaan begon het nieuws door te sijpelen dat de Amerikaanse troepen in de Filippijnen zich schuldig maakten aan oorlogsmisdaden. Als reactie daarop ontstond de Anti-Imperialist League die voorstander was om de Filippijnen de onafhankelijkheid te geven. Enkele bekende Amerikanen die lid waren van de Anti-Imperialist League waren: schrijver Mark Twain, staalmagnaat en filantroop Andrew Carnegie en politicus William Bryan. Nu weet ik niet wat voor soort mensen er allemaal nog meer lid van waren, maar ik krijg het idee dat de mensen die het in deze League het voor het zeggen hadden vooral mensen van het ‘geschreven woord’ waren. En zoals het dorpshoofd het zo treffend citeerde; ‘Geschreven woorden komen uit de geest’. De opstand in de Filippijnen was een guerrillaoorlog geworden. Het zal niet de eerste guerrillaoorlog in de geschiedenis zijn geweest, maar in praktijk hadden de Amerikanen begin 1900 weinig tot geen ervaring met dit type oorlogsvoering. Aangezien de praktijk en theorie zo veel van elkaar verschilden bracht dit een groot aantal problemen met zich mee die Ivo Milazzo, schrijver en tekenaar van ‘Massamoord op de Filippijnen’, zeer treffend in zijn verhaal verwerkt.
https://i.imgur.com/PIjtvic.pngHet citaat van Mohammed geeft ook heel duidelijk aan wat er lastig is aan oorlogsvoering in het algemeen. De legertop zit achter het bureau gevechtstactieken te bedenken die natuurlijk voort komen uit de geest, maar op het slagveld regeert het hart van de soldaat. Later zou in de Eerste Wereldoorlog het verschil tussen de soldaat en de legertop op een andere manier, maar nog pijnlijker, duidelijk worden. Een guerrillaoorlog, zoals die in de Filippijnen, is voor de strijdende soldaten natuurlijk heel frustrerend, om een understatement te gebruiken. Het is dan natuurlijk heel makkelijk om je te laten verleiden tot het nemen van wraak. Een daad die geregeerd wordt vanuit het hart. Dan is het natuurlijk wel fijn als er mensen zijn die het van een afstand kunnen bekijken en vanuit de geest spreken. Zo kunnen oorlogsmisdaden zoals wraak voorkomen worden. Althans dat hopen we dan maar.
Zo weet Milazzo me met één citaat van één personage aan het denken te zetten. Hoewel hij zelf de onafhankelijkheidsstrijd in de Filippijnen vergelijkt met een ander Amerikaanse oorlog en nog een aantal andere zaken aan de orde stelt, hoef je deze grafische novelle niet als een diepgaand filosofisch album te zien. Ja het is een verhaal over een gebeurtenis in de Amerikaanse geschiedenis en hij heeft naar mijn idee goed zijn best gedaan om die accuraat te vertellen, maar ‘Massamoord op de Filippijnen’ is zeker geen saaie kost. De scenes die de feiten vertellen worden regelmatig afgewisseld met actie. Het verhaal leest lekker weg en het realistische tekenwerk van Milazzo spreekt mij zeer aan. De inkleuring is wat vlotjes, maar daar heb ik met dit soort strips nooit een probleem mee.
Ik vind ‘Massamoord op de Filippijnen’ uit de ‘Avonturier-Reeks’ een strip die alles in zich heeft wat een goede strip tot een goede strip maakt. Dat vind ik van wel meer strips uit deze reeks.
https://i.imgur.com/lx4AykN.png
