stripINFO.be Forum - UGC

De Terugkeer is een strip die in opdracht werd gemaakt van het Indische Herinneringscentrum door EduProducties. En als je dat weet kan je al ongeveer raden waar het verhaal zich afspeelt, rekening houdend met het feit dat én de scenarist én de tekenaar Nederlanders zijn. Het is inderdaad een strip voor de Nederlandse markt en handelt over Nederlands Indië, voor de jeugd beter bekend als Indonesië.

De bedoeling is om aan de hand van een mooi, meeslepend verhaal een beeld te schetsen van de geschiedenis en duidelijk te maken wat Nederland nu betekende en nog steeds betekent voor Nederlands Indië.
Het verhaal start met een 81 jarige man die, na de dood van zijn tante Jo ontdekt dat deze een brief heeft achtergehouden van zijn jeugdliefde in Indonesië. Een brief waarin ze haar liefde verklaart en met hem wil trouwen. Maar laat in die tijd een gemengd huwelijk tussen Nederlanders en Indonesiërs nu niet direct getolereerd worden en je kan je al voorstellen waarom deze brief werd achtergehouden.
Hij besluit om samen met zijn nicht terug te reizen naar zijn geliefde land waar hij heel zijn jeugd heeft doorgebracht en een deel verloren heeft. Onderweg vertelt hij aan Maureen, de nicht dus, zijn leven in dat schitterende land met zijn glooiende heuvels, zijn ouders en de goede tijd die hij meemaakte met twee inboorlingen, namelijk de dochter en de zoon van de opvoedster. En het is die dochter van deze opvoedster die zijn hart veroverde en de reden van zijn huidige terugkeer.

Het verhaal is interessant en leuk opgebouwd. Het vertelt niet alleen de positieve kanten van de Nederlandse bezetting, maar ook de negatieve kanten. De onderdrukkingen van de inwoners door de "hogere klasse" van de bezetter. Tot in Europa de oorlog uitbreekt en de Japanners zich mengen in de inlandse politiek. De Nederlanders zullen het geweten hebben. Wat ze de oorspronkelijke bewoners lieten ondergaan mogen ze nu zelf aan den lijven ondervinden.

Het is een educatief verhaal dat leest zoals een roman. Het is op geen enkel ogenblik schoolmeesterlijk. Het verhaal is meeslepend en geeft je een mooi beeld van het vooroorlogs Indonesië en dat tijdens de oorlog. De liefde voor elkaar die omslaat naar haat.

Eric Heuvel heeft hier samen met de scenarist Ruud van der Rol een knap staaltje van vertelkunst neergelegd. Het is zowel te pruimen voor lezers van 7 als van 77 jaar. En voor de niet-Nederlanders onder ons is dit zeker een ware openbaring van wat zich daar heeft afgespeeld.

Minpunt is het plot van het verhaal dat me vrij ongeloofwaardig lijkt, rekening houdend met de leeftijd van de kinderen. Ook de uitleg van sommige woorden kan storend lijken, maar weet dat een jonge snaak niet altijd even slim is als een man met wat jaartjes ervaring, hé.

De klare lijn is hier zeker een pluspunt. De tekeningen zijn niet over-gedetailleerd maar laten ook weinig aan de verbeelding over. De gruwelen van de concentratiekampen worden op een humane manier in beeld gebracht, maar de ouderen onder ons zullen, aan de hand van de beelden die op hun netvlies zijn gebrand over WOII, zich hier zeker een waarheidsgetrouwe voorstelling van de ware gruwelen kunnen maken.

Belg of Nederlander: deze strip is van hoge kwaliteit en educatief een must. Kopen die handel en een gat in je geschiedenis zal weer opgevuld zijn

Bijkomende info: Ik was gisteren aan het kijken naar "tussen kunst en kitch" en blijkbaar handelt deze strip over een stukje Nederlandse geschiedenis die de Nederlanders zo snel mogelijk willen vergeten.

Hebben wij dat ook niet een beetje met Kongo? 8)

Ze waren ginder naartoe getrokken met een dubbele missie: zich verrijken en beschaven. Helaas werd dat tweede stuk al snel verdrongen door het eerste. En toen de Japanners hen quasi verdreven hadden, zagen de Indonesiërs hun kans. Vele Nederlanders die daar geboren waren, begrepen niet waarom de Indonesiërs hen niet terugwilden.

Inderdaad veel parallellen met onze Kongo, alleen hadden ze daar geen Japanners (Chinezen nu daarentegen).

Misschien nog een andere goeie strip over het thema meegeven: Rampokan

zie ook Multatuli trouwens

Een antwoord van de Meester met enkele terechte opmerkingen:

Hallo Ivan,

Bedankt voor de link naar de recensie over ‘De Terugkeer’. Ik ben er erg blij mee... Wel heb ik een opmerking.
Als de oude Bas het tegen zijn nicht heeft over Tante Jo dan refereert hij aan zijn vrouw... die de tante van Maureen is. Deze Tante Jo heeft de brief achtergehouden omdat ze Surati als een concurrent in de liefde beschouwde... om die reden alleen.
Hoewel het niet werd toegejuicht waren gemengde huwelijken niet verboden. In Nederland hebben we er een Indische bevolkinggroep aan over gehouden. De met hen komende rijke Indische cultuur is een waardevolle toevoeging aan de Nederlandse.

In de Indische Apartheidsmaatschappij kon je vele bevolkingsgroepen onderscheiden. Om er een paar te noemen. We spreken van Inlanders (of inheemsen in de terminologie van die tijd)... zeker niet van inboorlingen. De inheemsen zijn de Indonesiers. Dan de blanken (al dan niet daar geboren... in Nederland geboren, maar daarheen verhuist, spreekt men bij die categorie blanken van ‘Totoks’). En dan een belangrijke groep... de gemengd bloedigen. Die werden en worden aangeduid met de term ’Indisch’. Deze groep was vaak erg Oranje-gezind en voelde zich vaak Nederlandser dan de Nederlander, maar werd veelal niet geinterneerd zoals de Blanke Hollander vrijwel zonder uitzondering wel overkwam. Deze Indische zogenaamde ‘Buitenkampers’ waren ondanks het feit dat ze niet waren vastgezet in een kamp, niet te benijden.

Tot zover maar even. Ik weet niet of u in contact staat met de recensent, maar wellicht is het bovenstaande een reden om de tekst van de recensie iets aan te passen daar waar het de verhouding van Bas, Jo en Surati betreft... en de reden waarom de brief was achter gehouden.

Hartelijk GeGroet,
Eric Heuvel
Tekenaar & Medescenarist van ‘De Terugkeer’.