stripINFO.be Forum - UGC

genre: anti-oorlogstrip, sciencefiction, toekomstroman

Ik ben meerdere keren lovende opmerkingen tegengekomen over ‘De eeuwige oorlog’, en na het lezen van ‘De hemel boven Brussel’, vond ik het tijd deze strip ter vergelijking aan te schaffen en te lezen. Kon Bernar Yslaire mij niet overtuigen van zijn bedoelingen, Haldeman doet dat zeker wel.

In het jaar 2010* bevindt soldaat William Mandella zich op de planeet Charon voor de laatste fase van zijn opleiding als ruimtekrijger. Drie jaar eerder, volkomen onverwacht, was een ruimteschip met kolonisten vernietigd door een ruimtevaartuig van buitenaardse makelij. Dit was het eerste contact met aliens, en in reactie op die gebeurtenis is een kosmische krijgsmacht opgericht, met het doel de eigen ruimtevaartuigen te beschermen en de Tauranen (zo werden die aliens genoemd) een harde les te leren. Als we kennismaken met Mandella, krijg je al meteen de indruk dat hij zich in het verleden vergist had toen hij zich aanmeldde. Echter, spijt of niet, er valt niets meer te veranderen als je voor 20 jaar** getekend hebt. De keiharde opleiding gaat gepaard met het verlies van enkele collega’s.

Een paar collapsermaanden later gaan Mandella en de zijnen op de planeet Aleph het gevecht aan met de Tauranen. Hoe Tauranen eruit zien is evenwel onbekend en de plaatselijke fauna, in de vorm van grazers met een vermoedelijk gewicht van twee olifanten, wordt dan ook spoedig het slachtoffer van het modernste oorlogstuig. De situatie op Aleph verandert in het voordeel van de aardlingen, zodat aan de volgende militaire klus kan worden begonnen.

Zo ‘kabbelt’ Mandella’s leven verder, en na nog wat collapsersprongen (een variant van Ravians tijdruimtesprongen) en de daarbij horende krijgsverrichtingen, zit zijn diensttijd er eindelijk op. Majoor Mandella zal zijn laatste jaren ‘slijten’ op de planeet Middenvinger, gereserveerd voor exoten die nog ouderwets seks bedrijven om kinderen te krijgen.

In zijn voorwoord zegt Haldeman: “Mijn eigen standpunten en sympathieën zijn complex en tegenstrijdig. Zo is ‘De eeuwige oorlog’ absoluut een anti-oorlogsroman, maar zeker geen anti-soldatenroman.”
Ik heb nu drie anti-oorlogstrips gelezen: ‘Quintos’, ‘De hemel boven Brussel’ en ‘De eeuwige oorlog’. Van deze drie zou ik alleen de tweede als pacifistisch bestempelen, terwijl ik bij Haldeman zelfs aarzel om van antimilitarisme te spreken.
Deze strip is echter veel meer. Net als het beroemde ‘The brave new world’ van Aldous Huxley behelst deze toekomstroman een waarschuwing; de auteurs schetsen een wereld waar ze bang voor zijn, die ze niet willen. De angsten van Haldeman hebben niet alleen betrekking op het fenomeen oorlog. De onstuitbare ontwikkeling van wetenschap en techniek schijnt zich niets van het welzijn van haar scheppers aan te trekken. De maatschappelijke efficiëntie gaat ten koste gaat van de menselijkheid, zoals duidelijk blijkt als Mandella’s moeder ziek wordt en sterft. In de marge van de strijd tegen de Tauranen komen allerlei zaken aan bod die de lezer aan het denken zet. Zal de toekomst er zo uitzien?

Ondanks de vele verschrikkingen die de lezer worden voorgeschoteld, ademt de strip geen defaitisme. Het verhaal mag somber zijn, de mensheid wordt gewaarschuwd, maar het einde houdt toch een zekere hoop in.
Ik heb het boek niet gelezen, maar het zou me niets verbazen als de strip de oorspronkelijke roman in zeggingskracht overtreft. Bijzonder van de verstripping vind ik het feit dat het zich zo makkelijk laat lezen; vaak is dat niet het geval met albums die niet in de eerste plaats als amusement bedoeld zijn. Buitengewoon! Grote klasse!

Nog iets over het zeer goede tekenwerk. Wat mij stoort zijn de duidelijk herkenbare Spaceshuttle (regelmatig te zien) en de SR-71 Blackbird (deel 2); anachronismen in een tijd waarin het doorkruisen van ons zonnestelsel een eitje is. Dat ligt natuurlijk vooral aan Haldeman, die de door Einstein gestelde grenzen aan de techniek, al in 1998 laat wegvallen. ‘The Forever War’ verscheen in 1975 en ik moet zeggen dat Haldeman de snelheid van de wetenschappelijke ontwikkelingen wel wat erg optimistisch inschatte.



* Om je wat beter in te leven, raad ik de lezer aan er in gedachten 2110 van te maken en verder overal 100 jaar bij te tellen.
** Let wel, dit zijn in Mandella’s geval 20 collapserjaren, die pakweg met een factor 20 vermenigvuldigd kunnen worden, zodat het uitzicht op pensioen in aardse eeuwen kan worden uitgedrukt. Als je alle jaaraanduidingen in de strip naloopt dan raak je het spoor een beetje kwijt, maar precisie is in deze niet zo belangrijk. Ik schat dat majoor Mandella bij zijn pensionering (na een oorlog van 10 jaar) ca 375 jaar is; en dan nog vader worden!

Prachtige recensie Hans!!
Ik zou het nooit zo kunnen verwoorden, maar het vertolkt wel wat ik er van vond.
Ik had niet echt een probleem met de herkenbare Spaceshuttles. Leek mij aanvaardbaar in het begin van het verhaal. Misschien hadden ze nog wat mee mogen evolueren in de loop der eeuwen. :)

Doen, Hans.
Echt waar - ik heb 'm inmiddels al drie keer gelezen en herlezen.

Is wat mij betreft een absolute SF-topper ! :P

(Hopelijk staat ie in je plaatselijke bibliotheek ... ) ;)

Beste Herbert,

Ik zal het proberen en ga dan wel naar de bibliotheek. Ik heb echter al een kolossale leesachterstand. Er liggen stapels te wachten.

Tegen wie zeg je het ... ik heb precies hetzelfde "probleem".
Misschien moeten we eens een thread opzetten over wat we naast stripverhalen allemaal ook nog lezen.